Cukier rafinowany – wszystko, co warto o nim wiedzieć

Cukier rafinowany bywa nazywany również rafinadą. Uzyskuje się go w procesie przetwarzania i obróbki buraków cukrowych. Z uwagi na wysoki stopień oczyszczenia nazywa się go najczystszym rodzajem cukru. Jak powstaje i wpływa na zdrowie? Dowiedź się!

Jak powstaje cukier rafinowany?

Cukier rafinowany produkuje się na bazie cukru białego lub klasycznego cukru spożywczego, a jego pierwotnym surowcem są buraki cukrowe. Do jego powstania wykorzystuje się węgiel aktywny, który służy do oczyszczania pierwotnego surowca. Następnie półprodukt jest wybielany przy pomocy ultramaryny lub siarczanu sodu.

Rodzaje rafinowanego cukru

Rodzaje rafinowanego cukru

Wśród cukru rafinowanego wyróżnia się kilka jego rodzajów. Ich charakterystykę prezentuje poniższa tabela:

Nazwa cukru Oznakowanie Minimalna zawartość cukru Granulacja cukru (dł. boku pojedynczego kwadracika cukru) Maksymalny udział cukru innej granulacji
Lux  R K – lux 85% 3,15 mm 15%
Gruby R KG 80% 3,15 mm 20%
Średni R KS 80% 1,6 mm 20%
Drobny R KD 90% 0,71 mm 10%
Grysik R KGr b. d. 0,28 mm  

Właściwości rafinady

Cukier rafinowany, podobnie jak klasyczny cukier spożywczy, jest bezwonny i cechuje się słodkim smakiem, bez obcych nut. Rafinada także konsystencją przypomina ten najczęściej stosowany, cukier biały. Oba rodzaje cukru mają krystaliczną i sypką konsystencję. To, co odróżnia cukier rafinowany od cukru białego czy spożywczego to barwa. Rafinada charakteryzuje się intensywnie białym kolorem, który nawet “wpada” w delikatnie odcienie niebieskiego.

Cukier rafinowany a nierafinowany 

Cukier rafinowany to produkt, który przechodzi proces oczyszczania i przetwarzania, podczas którego usuwa się melasę oraz inne naturalne składniki. Dzięki temu zyskuje biały kolor i jednolitą strukturę, ale traci większość cennych składników mineralnych i witamin. Z kolei cukier nierafinowany, zwany również cukrem surowym, jest mniej przetworzony – zachowuje część naturalnych składników, takich jak melasa, co nadaje mu ciemniejszy kolor i bogatszy smak. Nierafinowany cukier może być zdrowszą alternatywą, ponieważ zawiera śladowe ilości minerałów, takich jak wapń, magnez czy żelazo, jednak różnice te są stosunkowo niewielkie w kontekście codziennej diety.

Wartości odżywcze cukru rafinowanego

Mimo iż w specjalistycznej nomenklaturze cukier buraczany i rafinowany są traktowane jako różne produkty, to w pod kątem żywieniowym ich wartość jest bardzo zbliżona. Oba surowce są przede wszystkim źródłem węglowodanów prostych (cukrów) i nie dostarczają pozostałych składników odżywczych takich jak białka czy tłuszcze. Cukier rafinowany dostarcza około 400 kcal na 100 gram produktu, co w praktyce oznacza, że:

  • 1 łyżka cukru rafinowanego (10 g) dostarcza 40 kcal,
  • 1 łyżeczka cukru rafinowanego (5g) ma 20 kcal.

Wartość odżywcza cukru rafinowanego na 100 g:

Energia (kcal)  399,0
Białko (g) 0,0
Węglowodany (g)   99,8
Tłuszcz (g)  0,0

Zobacz także: Cukier w diecie – ile kalorii ma cukier?

Czy cukier rafinowany uzależnia?

Czy cukier rafinowany uzależnia?

Współcześnie wiele uwagi poświęca się problemowi otyłości, który przybiera rozmiary globalnej epidemii. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że aż 1,9 miliarda dorosłych na całym świecie zmaga się z nadwagą lub otyłością. Problem ten dotyczy również dzieci – w ciągu ostatnich 45 lat liczba otyłych dzieci wzrosła ponad dziesięciokrotnie! Te alarmujące statystyki skłaniają naukowców do intensywnych poszukiwań przyczyn tego zjawiska. Coraz więcej badań skupia się na potencjale uzależniającym cukru i jego roli w rozwoju otyłości.

Co ciekawe, konsumpcja jedzenia powoduje aktywację układu nagrody i odczuwanie przyjemności.

Pobudzająco na nasz układ nagrody wpływa także nikotyna, narkotyki, alkohol, a nawet seks. Jednakże, potencjał uzależniający jest różny, w zależności od substancji. Jak wskazują naukowcy, smaczne jedzenie jest zdecydowanie mniej uzależniające, niż np. alkohol czy narkotyki. Warto także mieć na uwadze, że ocena potencjału uzależniającego cukru jest niezwykle trudna, bo bardzo rzadko dochodzi do spożywania wyłącznie cukru. Często mamy do czynienia z np. ochotą na posiłki węglowodanowe, za co nie odpowiada już sam cukier.

Zatem, włączając cukier do diety, należy zwrócić uwagę na mechanizmy jakie wpływają na tworzenie się nawyków żywieniowych. Z pewnością nadmierna konsumpcja tego produktu wpływa szkodliwie na zdrowie i wymaga zmian. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że tym zmianom podlega cały styl życia:

  • aktywność fizyczna,
  • dieta ogółem,
  • rytm spania i czuwania,
  • a czasem także konieczna będzie konsultacja z psychoterapeutą.

Spożywając cukier, należy pamiętać, że może on wyłącznie stanowić dodatek do diety, a nie jej zasadniczy element.