Gdy temperatura za oknem rośnie, a my pocimy się intensywniej, upały stanowią poważne ryzyko odwodnienia. Z tego powodu uważnie obserwujemy stan nawodnienia naszego organizmu. Jak się jednak okazuje, nie tylko ten aspekt jest ważny! W tym szczególnym okresie nie mniejsze znaczenie ma monitorowanie także innych parametrów, takich jak choćby poziomu glikemii.
Zastanawiasz się, jak objawia się tzw. brak cukru w organizmie? Z tego artykułu dowiesz się, jakie są przyczyny hipoglikemii i jakie sygnały wysyła organizm, gdy zapotrzebowanie na cukier staje się krytyczne. Od trudności w koncentracji i drżenia rąk po spadek energii oraz zmiany nastroju – każdy objaw może stanowić cenny sygnał, że czas zadbać o naszą dietę i odpowiednią dawkę glukozy. Dodatkowo, artykuł omawia, jak postępować w przypadku hipoglikemii oraz podkreśla znaczenie regularnych posiłków, szczególnie w kontekście letnich miesięcy. Poznaj głębiej tę istotną kwestię zdrowia, która wpływa nie tylko na naszą energię, ale także na samopoczucie i skupienie.
Jak odżywiać się podczas upałów?
Zasady zdrowego żywienia wskazują jasno. W ciągu dnia powinniśmy spożywać kilka posiłków dziennie, najlepiej co 3 – 4 godziny, zwłaszcza jeśli naszym celem jest utrzymanie szczupłej sylwetki. Gdy mamy mniejszy apetyt, zamiast pomijać posiłki, lepszym rozwiązaniem jest ich mniejsza objętość, aniżeli objadanie się dużymi porcjami np. 2 razy dziennie. Nie zapominajmy także, że produkty szczególnie cenione w naszej diecie, tzn. warzywa i owoce są także znaczącym źródłem wody! Z tego względu pamiętajmy, aby były one obecne w każdym naszym daniu.
Pomijanie posiłków może przyczynić się do obniżenia poziomu glukozy, czyli mówiąc potocznie cukru. Jest to stan, który nazywamy hipoglikemią. Wtedy w naszym organizmie dochodzi do gwałtownego spadku glukozy we krwi. Przyczynia się to do upośledzenia funkcjonowania i niekorzystnych zmian w naszym metabolizmie. Nasilony jest nie tylko rozkładu tłuszczu, ale także białek, w tym cennych białek mięśniowych.
Co to hipoglikemia?
Hipoglikemię rozpoznaje się przy obniżeniu stężenia glukozy we krwi poniżej 70 mg/dl. Taki stan uniemożliwia normalne funkcjonowanie i wymaga natychmiastowego wdrożenia leczenia. Postępowanie w tej sytuacji polega na możliwie najszybszej podaży porcji węglowodanów prostych (np. soku owocowego, posłodzonej herbaty, dojrzałego banana).
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (2018), zalecona ilość glukozy, jaką należy spożyć to 15–20 g, co powoduje wzrost poziomu glikemii po 15 – 20 minutach. Dobrze sprawdzają się tu soki owocowe, dosładzane napoje czy specjalnie przygotowana pastylki z glukozą dostępne w sklepach dla diabetyków. W domu, chcąc szybko zareagować, możemy nawet wypić szklankę wody z rozpuszczonym cukrem.
Pragnąc uniknąć wystąpienia ponownego spadku poziomu glikemii, czyli hipoglikemii, należy spożyć węglowodany złożone, czyli np. kanapkę skomponowaną z pieczywa razowego z dodatkiem: masła lub margaryny, chudej wędliny, sałaty i pomidora.
Ciekawostka: dzienna dawka cukru (dodanego)
A jeśli nurtuje Cię pytanie, ile łyżeczek cukru dziennie może spożyć człowiek, to wiedz, że eksperci zalecają nie więcej niż 6 małych łyżeczek! Oznacza to, że cukier dodany nie powinien przekraczać 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego.
Czytaj więcej: Dlaczego nie należy rezygnować z cukru?
Jakie są przyczyny hipoglikemii?
Hipoglikemia może mieć różnorodne źródła, a zrozumienie tych przyczyn jest kluczowe dla skutecznego zapobiegania takiemu stanowi. Wiele czynników może prowadzić do spadku poziomu cukru we krwi poniżej normy. Długi okres głodzenia się lub nieregularne posiłki to jedne z najczęstszych przyczyn hipoglikemii. Nasz organizm potrzebuje stałego dostarczania energii w postaci glukozy, a przerywanie regularnych posiłków może doprowadzić do wyeksploatowania zapasów glikogenu, a w konsekwencji, spadku poziomu cukru.
Innym poważnym czynnikiem jest nadmierne wysiłkowe obciążenie organizmu bez równoczesnego odpowiedniego odżywienia. W trakcie intensywnego wysiłku fizycznego nasze mięśnie wykorzystują glukozę jako źródło energii. Brak odpowiedniej ilości glukozy w organizmie, zwłaszcza połączony z nieodpowiednią dietą i niewystarczającym nawodnieniem, może prowadzić do hipoglikemii. Osoby z cukrzycą, zarówno typu 1, jak i 2, są szczególnie podatne na hipoglikemię, zwłaszcza w przypadku błędów w dawkowaniu insuliny lub leków przeciwcukrzycowych.
Jeszcze innymi potencjalnymi przyczynami hipoglikemii są choroby wątroby, nerek lub nadnerczy, które odgrywają istotną rolę w regulacji poziomu cukru we krwi. W przypadku problemów z tymi narządami, procesy metaboliczne mogą być zaburzone, co może prowadzić do trudności w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy. Zrozumienie tych różnorodnych przyczyn może pomóc w identyfikacji ryzyka hipoglikemii i odpowiednim jej przeciwdziałaniu.
Objawy niskiego poziomu cukru, czyli hipoglikemia – kiedy organizm potrzebuje cukru?
Nagły spadek energii, trudności w koncentracji lub drżenie rąk… te objawy mogą być sygnałami wysyłanymi przez organizm, gdy brakuje mu odpowiedniej ilości glukozy – podstawowego źródła energii. Ten stan, znany jako hipoglikemia, może wynikać m.in. z braku glikogenu w mięśniach (a dokładniej jego niedoboru), co ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania ciała.
Warto zastanowić się, czy cukier jest potrzebny oraz ile cukru dziennie należy spożywać, aby utrzymać optymalny poziom glukozy i zapobiec problemom zdrowotnym związanym z jego niedoborem. W tej części artykułu przyjrzymy się głębiej objawom niskiego cukru, zastanowimy się nad znaczeniem glikogenu dla naszych mięśni i dowiemy się, jak zbilansowana dieta może przyczynić się do zachowania stabilnego poziomu cukru we krwi.
Zaburzenie koncentracji, trudności w skupieniu się
Podstawowym paliwem dla naszego mózgu jest glukoza. Odczuwanie senności, a także trudności w koncentracji mogą świadczyć o tym, że naszemu organizmowi brakuje energii! Gdy odczuwasz zmęczenie, zastanów się, kiedy po raz ostatni spożywałeś/spożywałaś posiłek? Czy przypadkiem nie minęło więcej niż 3 – 4 godziny? Intensywna praca, zarówno fizyczna ,jak i umysłowa, przyczynia się do zużycia surowców energetycznych.
Drżenie rąk, zwiększone pocenie się
Objawy takie jak drżenie rąk czy zwiększone pocenie się są konsekwencją wydzielania adrenaliny. Jest to hormon walki. Natura wyposażyła nas w niego po to, aby w czasach walki o przetrwanie, móc poradzić sobie w niesprzyjających okolicznościach. Działanie adrenaliny polega na tym, że rozkłada ona glikogen obecny w wątrobie i mięśniach, stanowiący nasz naturalny rezerwuar energii – cukru.
Dzięki takiemu działaniu tego hormonu, jeśli posiadamy zasoby glukozy w organizmie, są one uwalniana do krwiobiegu i trafiają do wszystkich komórek naszego ciała, gdzie mogą być efektywnie wykorzystywane. Wspominane objawy, takie jak pocenie się czy drżenie rąk, to inne efekty związane z działaniem adrenaliny. Pośród innych objawów możemy także zauważyć przyspieszone bicie serca lub poszerzone źrenice.
Spadek siły i wydolności
Spadek siły mięśniowej, poczucie osłabienia i drżenie rąk może być związane z wyczerpaniem się zapasów glikogenu mięśniowego. Tak jak wcześniej wspomniano, glikogen to nasz rezerwuar energii, czyli po prostu cukru – glukozy, która jest niezbędna do efektywnej pracy wszystkich mięśni. Brak tego surowca jest związany z osłabieniem ich wydolności i np. pogorszeniem wydajności. Ma to znaczenie nie tylko w kontekście pracy fizycznej np. dla sportowców, ale także, gdy rekreacyjnie uprawiamy aktywność fizyczną lub wypełniamy codzienne obowiązki domowe np. sprzątamy.
Zwiększona nerwowość, zły nastrój, przygnębienie
Na nasz nastrój wpływają hormony wydzielane w całym organizmie np. w centralnym układzie nerwowym czy przewodzie pokarmowym. Zły nastrój, zwiększona nerwowość lub przygnębienie to także sygnały świadczące o tym, że nasz organizm może być po prostu głodny. Dostrzegamy to na skutek hormonów głodu. Spożycie posiłku uwalnia hormony szczęścia np. serotoninę. Takie działanie hormonów w obrębie naszego organizmu skłania nas do spożycia posiłku, co zapewnia nam przetrwanie. Tak więc, gdy zdenerwujesz się bez powodu, zastanów się, kiedy ostatnio coś zjadłeś?
Zmęczenie, osłabienie i senność a poziom cukru
Jaki jest wpływ cukru na organizm? I czy cukier jest zdrowy? Otóż cukier to podstawowe paliwo nie tylko dla naszego mózgu, ale całego organizmu! Spożywane pożywienie jest w obrębie przewodu pokarmowego trawione i rozkładane na pojedyncze cząsteczki: aminokwasów (białko), glicerolu i kwasów tłuszczowych, a także glukozy (węglowodany). W prawidłowych warunkach aminokwasy są zużywane na odbudowanie komórek, tłuszcze budują nasz układ nerwowy i stanowią zapasowe źródło energii, a glukoza jest wykorzystywana wprost od razu przez pracujące układy i narządy.
Co więcej, nadmiar glukozy niewykorzystany na bieżące potrzeby organizmu, jest magazynowany pod postacią glikogenu, w mięśniach i wątrobie, który z kolei jest wykorzystywany, jak tylko zajdzie taka potrzeba np. w okresie między posiłkowym. Zaobserwowanie u siebie poczucia senności, osłabienia czy zmęczenia może świadczyć o tym, że właśnie naszemu organizmowi brakuje energii, czyli cukru do pracy!
Profilaktyka hipoglikemii – rola cukru w organizmie
W zapobieganiu hipoglikemii ważne jest przede wszystkim regularne i zrównoważone spożywanie posiłków. Należy unikać długich okresów głodu oraz spożywać posiłki bogate w węglowodany złożone – takie jak pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce, co pomaga w utrzymaniu stałego dopływu glukozy do organizmu.
Obawiasz się, że masz za niski cukier? Dla osób z cukrzycą, monitorowanie poziomu cukru we krwi jest kluczowym elementem profilaktyki. Regularne sprawdzanie poziomu cukru oraz dostosowywanie dawek insuliny lub leków przeciwcukrzycowych do poziomu aktywności fizycznej i spożywanych posiłków może pomóc w uniknięciu niekontrolowanego spadku cukru. Warto również świadomie planować posiłki przed intensywnym wysiłkiem fizycznym, aby zapewnić odpowiedni poziom energii.
Pamiętajmy, że odpowiednia dieta, regularne spożywanie posiłków, dbałość o nawodnienie oraz świadome monitorowanie niskiego poziomu cukru we krwi to kluczowe kroki w profilaktyce hipoglikemii. W przypadku osób z cukrzycą, ważne jest również ścisłe współdziałanie z lekarzem w celu monitorowania zdrowia i dostosowywania planu leczenia do indywidualnych potrzeb.
Nadmiar obowiązków, a także towarzyszące nam upały, mogą przyczynić się do tego, że zapomnimy zadbać o swoją dietę i spożywane dania. Pamiętajmy, że zarówno latem, jak i zimą, jednym z podstawowych zdrowych nawyków, jest regularne spożywanie posiłków i niedopuszczenia do nadmiernego wzrostu, ale też spadku poziomu glukozy we krwi. Z tego względu uważnie obserwujmy swój organizm. I nie zastanawiajmy się nad tym, czy cukier jest potrzebny – tak, on jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu!
Zobacz także: Fakty i mity dotyczące cukru
