Babka wielkanocna – polska tradycja na Wielkanoc

Babka Wielkanocna, czyli obowiązkowy element świątecznego stołu. Czy wyobrażamy sobie Święta Wielkiej Nocy bez tego wypieku? Jak pokazują badania, większość z nas, a zwłaszcza kobiety, nie! To właśnie ten deser jest wymieniany jako jeden z podstawowych elementów kultywowania Święta Zmartwychwstania. Skąd jednak wzięła się tradycja jedzenia Babki? Ile ma kalorii i jak ją najlepiej przyrządzić?

Historia Babki Wielkanocnej – co symbolizuje?

Danych historycznych na temat tradycyjnej Babki Wielkanocnej niestety nie mamy zbyt wiele. Nieliczne źródła naukowe podają, że początki tego tradycyjnego wypieku sięgają czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów, czyli końca XVII wieku. A w późniejszych czasach, za ogromną popularność tego ciasta, prawdopodobnie odpowiada między innymi Stanisław August Poniatowski.

Jak dobrze wiemy, Babka Wielkanocna to tradycyjny deser na polskim stole podczas Wielkanocy. Jednakże wypieki tego typu znane są nie tylko w naszym kraju. Okazuje się bowiem, że swoją wersję Baby Wielkanocnej mają także Hiszpanie, Włosi, Francuzi czy Portugalczycy. Obecnie uważa się, że krajem jej pochodzenia jest właśnie Polska, a swoją unikatową wersję Babki przygotowują nawet mieszkańcy USA czy Izraela.

Babka wielkanocna jest symbolem:

• doskonałości;
• dostatku;
• przemienienia czegoś prostego w coś nadzwyczajnego;
• wzrastania wiary, nadziei i miłości.

Rodzaje babek wielkanocnych

Wśród tradycyjnych Bab Wielkanocnych wyróżniamy kilka, które cieszą się niezwykłym smakiem i aromatem. Do najczęściej spotykanych należą:

• babka cytrynowa;
• babka piaskowa;
• babka drożdżowa.

Obecnie z uwagi na zmieniające się trendy i mody żywieniowe możemy spotkać się z Owsianą Babką Wielkanocną, która przygotowana na mące owsianej lub płatkach owsianych, może stanowić alternatywę dla tradycyjnej wielkanocnej Babki. W nowoczesnych książkach kucharskich znajdziemy także przepis na Babki Wielkanocne o unikatowym smaku i aromacie np.:

• pomarańczowe;
• migdałowe;
• limonkowe;
• z polewą czekoladową zamiast lukru.

Wartość odżywcza Wielkanocnej Baby

Wielkanocna Babka to uciecha nie tylko dla naszych oczu, ale i naszego ciała! Przygotowana z mąki, jaj, mleka, cukru i drożdży stanowi spory rezerwuar składników odżywczych, ale także i kalorii.

Kaloryczność Babki Wielkanocnej zależy zatem od przepisu, na podstawie którego powstaje. Niemałe znaczenie ma także to, czym ją dekorujemy. W zależności od tego, czy wybierzemy cukier puder, tradycyjny lukier królewski, czy czekoladę, jej kaloryczność może się różnić nawet o 200 – 300 kcal.

Tradycyjna babka wielkanocna – przepis

Składniki

Ciasto

• mąka pszenna tortowa – 1,5 szklanki – 200 g;
• jaja kurze, same żółtka – 5 sztuk + 1 całe do posmarowania;
• drożdże, świeże – 1/5 kostki – 20 g;
• mleko spożywcze, 2% tł. – 1/4 szklanki – 60 ml;
• śmietanka kremowa – 1/4 szklanki – 60 g;
• masło – 3/4 kostki – 75 g;
• cukier puder – 1/2 szklanki – 60 g;
• ekstrakt waniliowy – 2 łyżeczki – 5 g;
• kandyzowana skórka pomarańczowa – 1/3 szklanki – 30 g;
• skórka ze świeżej pomarańczy – 1/2 sztuki (z 1/2 pomarańczy) – 45 g;
• sól – 1/2 łyżeczki – 3 g;
• bułka tarta – 1 łyżka – 8 g.

Do dekoracji

• cukier puder;
• lukier królewski;
• polewa czekoladowa (z białej, mlecznej lub deserowej czekolady).

Liczba porcji: 10.

Jak przygotować babkę wielkanocną? Instrukcja krok po kroku

1. Wszystkie składniki wyjmij z lodówki, aby przyjęły temperaturę pokojową. Zwłaszcza masło i mleko powinny być ciepłe.
2. Przygotuj formę na babkę, czyli formę do pieczenia z tzw. „kominem”. Na ten przepis odpowiednia będzie forma o średnicy około 25 centymetrów. Taką formę umyj, wysmaruj masłem i obsyp bułką tartą.
3. Do małej miseczki przełóż i rozdrobnij drożdże. Następnie dodaj do nich 1 łyżeczkę cukru pudru, mleko i 1 łyżeczkę mąki. Całość wymieszaj, przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce np. przy grzejniku, na 15 – 20 minut.
4. Do kolejnej miski przesiej mąkę przez sito. Odstaw ją na bok.
5. Do garnka przelej śmietankę i podgrzej, a gdy się zagotuje, przelej ją do miski z mąką. Całość odstaw.
6. W kolejnym naczyniu oddziel żółtka i ubij je z pozostałą ilością cukru pudru na puszystą, jasnożółtą masę.
7. Gdy drożdże już wyrosną, przełóż je do miski z mąką. Następnie dodaj ubite żółtka z cukrem. Wszystkie składniki wymieszaj, aż do powstania lepkiej konsystencji. Następnie wyrabiaj ciasto ręcznie lub przy pomocy robota kuchennego, aż ciasto przestanie być tak lepkie i z łatwością będzie odchodziło od ręki (średnio 12 – 15 minut).
8. Do wstępnie gotowego ciasta dodaj ciepłe masło, ekstrakt wanilii, skórki z pomarańczy (kandyzowanej i świeżą), sól i ponownie wyrabiaj ciasto, aż wszystkie składniki dokładnie się połączą.
9. Tak przygotowane ciasto ponownie przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na około 1,5 godziny, czyli do wyrośnięcia ciasta.
10. Gdy ciasto będzie już wstępnie gotowe, uderz je pięścią i ponownie wyrabiaj przez kilka minut. Następnie przełóż je do wcześniej przygotowanej formy.
11. Tym razem w formie, ponownie odstaw w ciepłe miejsce ciasto przykryte ściereczką na około 40 – 45 minut.
12. Piekarnik nagrzej do temperatury 180 st. C, a kratkę do pieczenia ustaw na jednej z dolnych półek.
13. Jedno pozostałe jajko roztrzep w misce i gdy ciasto już ostatecznie wyrośnie, posmaruj nim górną, wystającą warstwę ciasta.
14. Wyrośnięte i posmarowane ciasto wstaw do rozgrzanego piekarnika. Ciasto piecz przez około 30 minut. Następnie wyjmij je i przestudź, pozostawiając je w formie. Po całkowitym ostudzeniu wyjmij Babkę na płaską powierzchnię. Teraz możesz przystąpić do dekorowania!
15. Jeśli nie masz dużo wolnego czasu, możesz swoją Babę przyozdobić cukrem pudrem. Aby tego dokonać, należy cukier puder przesiać przez sito. Natomiast w nieco bardziej pracochłonnym wydaniu przygotuj lukier królewski.

Smacznego!

Bibliografia

1. E. Ołubiec-Opatowska i wsp. Żywieniowe tradycje świąteczne – dawniej i współcześnie. Zeszyty-naukowe-54_2017; 74-89. SGGW.
2. Obyczaje, języki, ludy świata. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2007, 77.
3. Breads Bakery’s Famous Chocolate Babka. The Jewish Week|Food & Wine. Retrieved 3 October 2019. Dostęp online 11.03.2020.
4. H. Kunachowicz i wsp. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL 2017.