Często słyszymy, że nie powinniśmy spożywać cukru, a co więcej, że należy go ograniczać. Jednakże, czy powinniśmy się go obawiać, bo jest kaloryczny? Okazuje się, że nie! Cukier, jako produkt spożywczy, składa się wyłącznie z węglowodanów, które dostarczają przeciętną ilość kalorii.

Ile energii dostarcza nam cukier?

Cukier spożywczy to produkt składający się wyłącznie z węglowodanów prostych, czyli sacharozy, która stanowi połączenie glukozy i fruktozy. Wyżej wymienione cukry dostarczają 4 kilokalorie (potocznie kalorie) na 1 gram produktu, co w praktyce oznacza, że 100 g cukru spożywczego jest źródłem 405 kalorii. Większość rodzajów cukru nie dostarcza nam białka, tłuszczu, ani błonnika pokarmowego. Cukier spożywczy jest także źródłem śladowej ilości wybranych składników mineralnych.

Wartość odżywcza cukru

Ilość produktuEnergia (kcal)Białko (g)Węglowodany (g)Tłuszcze (g)Błonnik pokarmowy (g)
100 g cukru 405099,800
1 szklanka cukru (200 g)8100199,600
1 łyżka stołowa cukru (12 g)49011,9800
1 łyżeczka od herbaty cukru (6 g)2505,9900

Skąd pochodzi cukier w naszej diecie?

Analizując naszą zwyczajową dietę, możemy zauważyć, że wiele produktów obecnych w jadłospisie dostarcza nam cukrów. Gdzie znajdują się cukry?

Zgodnie z tabelami wartości odżywczej żywności podstawowym źródłem cukru w naszej diecie mogą być:

  • owoce (świeże, pieczone, suszone);
  • soki, musy, nektary i inne przetwory owocowe.

W mniejszej ilości źródłem cukrów prostych są także warzywa, zwłaszcza skrobiowe, poddane obróbce termicznej np. ziemniaki, bataty czy dynia, a także nabiał, który zawiera naturalnie występujący tu cukier mleczny, czyli laktozę. Również produkty zbożowe takie jak makaron, pieczywo czy kasza, zwłaszcza ich odmiany oczyszczone np. białe pieczywo lub jasny makaron, są zasobnym źródłem węglowodanów prostych, potocznie nazywanych cukrami.

Ile kalorii dostarcza jedna łyżka cukru?

Ile kcal ma łyżka cukru?

* tempo spalania kalorii zależy od osobniczych różnic w tempie metabolizmu, płci, wieku, wagi ciała i szybkości wykonywanych ćwiczeń

Czytaj więcej: Cukier a aktywność fizyczna

Jednakże w naszym menu mogą także znajdować się produkty będące źródłem cukrów dodanych. Do nich należą:

Wśród produktów spożywczych źródłem różnych cukrów są także słodycze i pieczywo cukiernicze takie jak np. drożdżówki czy pączki.

Wartość odżywcza 1 łyżki cukru

Rodzaje cukru Energia (kcal)Białko (g)Węglowodany (g)Tłuszcze (g)Błonnik pokarmowy (g)
Cukier buraczany49011,9800
Cukier trzcinowy (12 g)47,5011,800
Cukier brązowy (11 g)42010,8700
Cukier puder (11 g)45010,9800
Cukier kokosowy (12 g)470,2311,010,230
Cukier waniliowy (12 g)49011,9800
Cukier wanilinowy (12 g)47,801200
Lukier (20 g)65,60,381600
Karmel (12 g)45,70,559,240,960

Analizując powyższą tabelę, warto zauważyć, że wszystkie rodzaje cukru są do siebie zbliżone. Zarówno pod względem ilości dostarczanych kalorii, jak i pozostałych składników odżywczych. Podobnie jest także w przypadku witamin czy składników mineralnych. Ich zawartość we wszystkich rodzajach cukru jest zbliżona. Nie ma znaczenia, czy “dla zdrowia” wybieramy cukier trzcinowy, czy brązowy. Zawartość witamin i składników mineralnych jest we wszystkich rodzajach cukru tak samo niska i nie mogą być one postrzegane jako źródło składników mineralnych czy witamin.

Bibliografia

  1. H. Szajewska i wsp. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL 2017.
  2. Encyklopedia Popularna. Warszawa: PWN, 1966.
  3. A. Tarszewska. Cukier – brązowy czy biały? Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Instytut Żywności i Żywienia 2018.
  4. A. Wojtasik. Cukry – co trzeba o nich wiedzieć? Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Instytut Żywności i Żywienia 2017.
  5. M. Jarosz i wsp. Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia 2017.
  6. M. Ziemiański: Słownik towaroznawczy. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1957.